عکس های قدیمی اهر

عکس های قدیمی اهر (سری اول)

تصاویر زیر مربوط است به عکس های گرفته شده از مستر پائول پیتزر،معلم آمریکایی زبان دبیرستان پهلوی سابق اهر که در طول سالهای 1346 - 1344 توسط ایشان در اهر گرفته شده است.

* برای دیدن عکس ها در اندازه واقعی، بر روی عکس کلیک کنید.

موزه ادب و عرفان در اهر + تصاویر

موزه ادب و عرفان اهر در سال 1374 شمسی در تالار اصلی بنای تاریخی بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری تاسیس شد و بخشی از آثار فرهنگی مربوط به ادب و عرفان کشور و آذربایجان در آن گردآوری شده است.

بنای شیخ شهاب الدین اهری

روند توسعه شهر اهر

شهر اهر در دشت نسبتاً مسطحی بر روی رسوبات رودخانه های اهر و کوچک چای قرار گرفته است . در بعضی نقاط این دشت از جمله در بعضی نقاط شهر اهر تپه های کم ارتفاعی وجود دارد . شیب عمومی شهر اهر از شمال به طرف جنوب است . این شهر بین دو رشته کوه که در شمال و جنوب شهرستان کشیده شده اند قرار گرفتهه است . قرار گیری شهر اهر در یک منطقه کوهستانی و در کنار رودخانه و بر سر راه تجاری قدیمی بین نواحی شمال غربی ایران و کشورهای شمالی موجب اهمیت این شهر از نظر نظامی و امنیتی بوده است . به زوری که در کنار بقعه و محوطه شیخ شهاب الدین اهری این امر دیده می شود .

برای مشاهده عکسها در اندازه بزرگ روی آن کلیک کنید

هسته اولیه شهر اهر:
هسته اولیه شهر اهر که قدمت چندانی هم ندارد در کناره غربی رودخانه موسوم به کوچک چای شکل گرفته و شامل 9 محله بوده که این محلات در داخل قلعه ای محصور بوده اند . این محلات عبارتند از : محله کربلایی کریم ، محله 3 دکان ، محله دلاغ خانه ، محله دیک مسجد ، محله سادات لو ، محله نخجوانلو ، محله حاصل حیاطی ، محله شیخ عماد و بازار .
این شهر چهار دروازه داشته که به وسیله چهار مسیر اصلی به مرکز و بازار شهر هدایت می شده است . در اطراف این مسیر ها مراکز فرهنگی تحاری و محلات متمرکز بودند . اطراف بافت قدیمی شهر اهر به وسیله باغات محصور بوده است .

محور های اصلی شهر اهر عبارتند از :
خیابان شمالی – جنوبی شیخ شهاب الدین که در شمال به جاده یاغ بسنلو – زند آباد می پیوندد و در جنوب شهر به مقبره شیخ شهاب الدین ختم می شود . این اثر تاریخی که می توان آن را نقطه عطفی در شهر اهر
دانست موجب شده تا این محور از اهمیت خاصی برخوردار شود . از نظر ارتباطی از درجه اهمیت بالایی برخوردار شود . از نظر ارتباطی از درجه اهمیت بالایی برخوردار است و شمال و جنوب شهر را به یکدیگر مرتبط می کند . از نظر کارکردهای شهری نیز می توان گفت یکی از محورهای اصلی شهر بوده و تقریباً سرتاسر حاشیه این محور را کاربری های تجاری و اداری و به طور کلی خدماتی تشکیل می دهند .
خیابان شرقی – غربی امام خمینی ، شرق و غرب شهر را به هم مرتبط می کند .
خیابان شهید رجایی که به موازات خیابان امام خمینی قرار گرفته است .

در ادامه به معرفی مختصر آثار تاریخی این شهر می پردازیم .

مساجد:
در اهر کلاَ 17 مسجد وجود داشته که آنهایی که سالم مانده اند اشاره کوتاهی به آنها می کنیم .

مسجد بو اسحق
مسجد شیخ عماد
مسجد شیخ
آق مسجد
مسجد دباغخانه ( که به تازگی تخریب شد)
و مهمترین مسجد که ملاک شهر بودن در زمان قدیم بود مسجد جامع است . (7)

مسجد جامع شهر اهر :

این مسجد در خیابان قدس واقع شده و به دوره سلجوقی و اتابکان منسوب است . در ورودی مسجد ، طاق نمای آجری و اذاره معمولی دارد .مسجد جامع ، از مساجد بسیار قدیمی اهر می باشد و بعضی از پیران محل می گویند که این مسجد ، به همین شکل امروزی از زمین بیرون آمده و بعضی ها نیز می گویند این مسجد قبلا کلیسا بوده است و نیز می گویند حمامی داشته است که فقط با یک شمع گرم می شد . البته برای هیچ یک از این نظریه ها دلیل مستند نتوانستیم پیدا کنیم . (8)

نمای بیرونی مسجد جامع اهر

نمای داخلی مسجد جامع اهر

مسجد جامع با پوششی گنبدی و با مصالح تماماً آجری ساخته شده است .
مسجد فوق که متاسفانه بر اثر عوامل طبیعی از جمله رطوبت – برف و باران – و عوامل انسانی تخریب شده بود که اخیراً توسط سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت و بازسای قرار گرفت .

کاروانسرا

کاروانسرا محل اسکان موقت و استراحت کاروانیان بوده است . هرجا که شاخه هایی از جاده ابریشم در آن می گذشته است ، کاروانسراهایی نیز به وجود آمده اند .
شهر اهر علاوه بر این کاروانسراهایی نیز در داخل بافت شهری خود داشته است که آثار برخی از آنها هنوز نیز به چشم می خورد .
کاروان سرای تاریخی واقع در محوطه تاریخی مذهبی آق مچید ( مسجد سفید ) با مساحت تقریبی 2 هزار متر مربع با دروازه وسیع و به صورت چهارگوش و 2 طبقه با معماری خشتی و نمای آجری ساخته شده است .

طبقه اول با طاق های آجری و دیواره سنگی و طبقه دوم با دیوارهای خشتی و نمای آجری و سقف چوبی با ده ها اتاق بوده است . قسمت شمالی و شرقی آن در گذر ایام از بین رفته است اما قسمت های جنوبی و غربی آن هنوز پا بر جاست. با پلکان هایی آجری از قسمت غربی و شرقی به طبقات دوم راه وجود دارد و نمونه هایی از ستون های چوبی با سر ستون های گچ بری گل و بوته باقی است .

از کاروان سراهای دیگر متروک در این شهر می توان به کاروانسرای شیبانی در شارع غربی آق مچید با محوطه بزرگ اشاره کرد که کلاً خشتی است . این بنا در 2 طبقه و با سقف چوبی است که با گذشت زمان از بین رفته است . (9)

کاروانسرای دیگری که می توان به آن اشاره کرد کاروانسرای گویجه بئل که در 24 کیلومتری اهر قرار دارد . چون این گردنه ، در زمستان ها خیلی سرد و برف گیر و اکثرا در اثر برف و کولاک بسته می شد ، احداث دو جان پناه در دو طرف آن ضروری بوده است.

طول این بنا به طول 30 متر و عرض 21 متر ساخته شده است . سقف تمام حجره ها ضربی است و از آجر می باشد . تمام این رباط سرپوشیده است و حیاط ندارد . مصالح ساختمانی این کاروانسرا سنگ تراشیده در بدنه خارجی و سنگ لاشه در پایه ها و پی تمام دیوارها . (10)

بازار اهر :

شهر اهر دارای بازار خوب و زیبایی است به طوریکه یکی از بهترین بازار های آذربایجان بعد از تبریز است . این بازار دارای تزئیناتی است که در بازار های شهر های دیگر کمتر دیده می شود . قسمت عمده آن 2 طبقه و دارای راسته های مستقیم و دارای گنبد های تماما آجری است . پوشش سقف بازار به صورت کلمبو می باشد ولی در یک قسمت از بازار پوشش به صورت کاربندی می باشد . و همان طور که قبلا گفته شد در قسمتی که از پوشش کاربندی استفاده شود قسمت مهمی است . و دیوار مغازه ها خشتی و سقف مغازه ها چوبی می باشد .سردرب مغازه ها هم قبلا گچبری و با نقوش اسلیمی تزئین شده بودند .

بنای بازار در قدیم با تیر و حصیر بوده است ولی مرحوم رشیدالملک حکمران ارسباران ، تغییرات و تعمیرات کلی در بنای آن داد و پس از اتمام تعمیرات در شب مبارک نیمه شعبان 1321 هجری قمری آن را افتتاح نمود . (12)

بازار اهر دارای چهار شاخه است :
1- راسته بازار
2- بازار نصیر بیک
3- بازار جعفر قلی خان
4- بازار کفاشان

در اینجا اشاره ای هم به نحوه شکل گیری بازار اشاره ای داشته باشیم .
روند شکل گیری بازار های شهری :

شکل گیری بازار ها در ابتدا به نحوه ای است که بازار ها در شکل نهایی خود از یک یا چند دروازه مهم ارتباطی شهر حداقل تا مرکز شهر و پیرامون مسجد جامع یا میدان شهر و در موارد بسیاری پس از عبور از مرکز شهر تا دروازه دیگر امتداد می یافته اند.

نکته : در زمان قدیم ، ملاک شهر بودن ، داشتن مسجد جامع بود . و مسجد جامع در راستای اصلی بازار و تقزیباً در وسط شهر قرار می گرفت . و برای رسیدن به مسجد جامع از محلات عبور می کردند . یعنی پس از محلات به مسجد جامع می رسیدند.روند کلی رسیدن به مسجد جامع به شکل زیر می باشد.خانه – حیاط – دالان – هشتی – پیشگاه – کوچه – محلات و سپس در راستای محلات به مسجد جامع می رسیدند .

در زمان صفویه ، بازاری در اصفهان بود که از دروازه حسن آباد تا دروازه طوقچی امتداد داشت.

بقعه شیخ شهاب الدین اهری :

بقعه شیخ شهاب از عرفای قرن 7 هجری قمری در جنوب شهر اهر در انتهای خیابان شیخ شهاب الدین در زمینی به مساحت تقریباٌ 87000 متر مربع واقع شده است . دور تا دور این محوطه حصار بلندی از گل و خشت به قطر 1:50 متر و ارتفاع 6:50 متر کشیده شده بود که اینک تنها دیوار غربی آن باقی مانده است .

شیخ شهاب استاد شیخ صفی الدین اردبیلی ( جد صفویان ) بوده است بدان جهت صفویان احترام خاصی به وی قائل بودند به طوری که شاه اسماعیل اول و شاه عباس اول در دوران حیات وی به اهر مسافرت کرده و مرقد پاک شیخ را زیارت می نمودند و سر انجام شاه عباس اول به احداث بقعه ای برای مزار شریف شیخ همت گذاشت. (4)
بنای بقعه در محوطه ای به طول 41 متر و عرض 36.5 به مساحت 1497 متر مربع بنا شده که در تهیه ساروج و گِل ساختمان ، میلیون ها تخم مرغ نذری مردم به کار رفته است .

ساختمان بقعه دارای یک ایوان بزرگ ، 2 مناره ، 2 ایوان کوچک 2 طبقه در طرفین مناره ها ، مسجد بزرگ ( خانقاه ) و اطاق کوچکی در قسمت ضلع شمالی قرار دارد .

ارتفاع مناره ها 18 متر می باشد . بدنه مناره ها با کاشی فیروزه ای به طول 21 سانتیمتر و ضخامت 7 سانتیمتر پوشیده شده بود . ولی متاسفانه در سال 1345 شمسی بدنه مناره شرقی را کنده و به جای آن از آجر استفاده نمودند که از ابههت بنا کاسته و به علت رنگ نخودی آجر ها با مناره غربی که هنوز با کاشی های فیروزه ای پوشیده مانده است نا همگونی دارد .
در هریک از مناره ها آئینه ای محدب به طول 3.8 متر و عرض 70 سانتیمتر بوده که در اثر حمله روس ها از بین رفته است و جای آن در مناره غربی کاملاً نمایان و از سطح زمین 1.75 متر بلندی داشته است . (5)

با توجه به مطالب گفته شده در صفحات قبل ، به شناخت بنا از طریق عکسبرداری هوایی می پردازیم .

(عکس مربوط به سال 1335 می باشد )

(عکس مربوط به سال 1360 می باشد )

(عکس مربوط به سال 1389 می باشد )

زندگی نامه شیخ شهاب :
شیخ شهاب الدین محمود اهری فرزند احمد اهری در اواخر قرن ششم هجری در اهر متولد شد .

وی صرف و نحو فقه اصول را در زادگاه خود در محضر ملا حسن اهری فرا گرفت و برای تکمیل تحصیلات خود به تبریز رهسپار شد و در مدرسه وحدتیه سرخاب به کسب علم و کمالات پرداخت .

در محضر شیخ رکن الدین سجاسی به کسب علم کمالات معنوی نایل شد و از دست استاد خرقه فقر پوشیده و با دختر ایشان ازدواج نمود و از جانب او مامور ارشاد مردم قره داغ شده و با همسرش عازم اهر گردید و پس از ترتیب خانقاه در محل کنونی شیخ به هدایت و ارشاد طالبان حق و شریعت و طریقت پرداخته و به درجه قطب رسید. شیخ شهاب الدین محمود اهری در اواخر قرن هفتم هجری وفات کرده و در صحن خانقاهش به خاک سپرده شده و مرقد وی هم اکنون زیارتگاه می باشد.

نمایی از مقبره در زمان حمله روسها

تاریخچه دقیق بنا :

با اینکه عالم آرای عباسی بانی این بنا را کلاً شاه عباس کبیر می داند ولی بعضی قسمت های بنا مانند حصار سنگی و مقبره و ضمائم آن مربوط به دوره ایلخانیان است .

قسمت حیاط (تخریب شده)

نگاهی به مشخصات بناهای دوره ایلخانی :
سبک و معماری دوره ایلخانی شبهات زیادی به دوره سلجوقی دارد ولی شکل و مقیاس ساختمانی ویژگی های منحصر به فردی دارد . حکمرانان ایلخانی زورمندی خود را در بنا کردن و علاقه به بناهای بلند و گنبدهای بزرگ دیده و آن میل را با ایجاد چنین بناهایی نشان می دهند .
در این زمان استفاده بسیار متنوع از آمود انواع کاشی کاری ، گچبری ، آجر کاری ، نقاشی و ترکیب آنها به تعداد زیاد و با کیفیت کم نظیر مشاهده می شود .
جرزها و طاق نماها و دریچه های ینا خیلی سبک تر از قبل و از حجم توپر کاسته شده و به فضاهای خالی افزوده شد . سیستم درزگیری بهتر از شیوه های قبل انجام می شد . و ساختمان ها مرکب تر می شدند و جزئیات ظریف تر انجام می شد .

ویژگی های بنا :
1-بناهای چهار گوش یعنی با مقطع مربعی شکل و با تعبیه بازوهایی در جهت های فرعی جغرافیایی و تبدیل آن به فیل گوش که به وسیله آنها مقطع مربعی شکل به مقطع هشت ضلعی و احداث گنبد دو پوسته منجر می شد.
2-مرتفع سازی بناها جهت نشان دادن اوج قدرت خویش
3-بناهای خشن و فاقد نقش و نگارهای بیرونی
4-گچبری های کاملاً حرفه ای در داخل بنا

این ساختمان که به عنوان سمبل شهرستان اهر به شمار می رود دارای متعلقاتی به شرح زیر می باشد .

1- مناره ها :
دو مناره زیبا ، ابهت این بنا را صد چندان کرده است . ارتفاع آنها در حال حاضر همان طور که در صفحات قبل هم گفته شد 18 متر است در مورد بدنه مناره هم در صفحات قبل توضیح کاملی داده شده است .
2- مسجد بزرگ :
فضای بزرگی که زیر گنبد قرار گرفته مقطعی مربعی شکل دارد که هر ضلع آن 20/11 متر است و ارتفاع آن 18 متر و ضخامت دیوارهایش 30/1 متر می باشد . در این مسجد محرابی دیده نمی شود و شاید محل برگزاری مراسم مختلف دراویش یا محل اجتماع علما بوده است . این مسجد به وسیله درب هایی در شرق و غرب به دو اتاق جانبی راه دارد و توسط درهایی دیگر به ایوان بزرگ و صحن داخل مرتبط می شود . مسجد بزرگ در محل به خانقاه و بعضاً به قوشوخانا معروف است .
3- اتاق ها ( دهلیزها ) :
اتاق های بزرگ ضلع شرقی و غربی مسجد بزرگ هرکدام به ابعاد ( 60/9 * 30/6 متر ) قرینه هم ساخته شده اند . مسجد بزرگ و این دو دهلیز ، اینک به موزه اختصاص داده شده است .
4- راه پله ها :
از ضلع غربی و شرقی ایوان بزرگ با 52 پله به بالای مناره ها راهی مارپیچی وجود دارد . پله ها در داخل مناره ها دور ستون آجری پیچیده شده به بالای مناره ها می رسد که این ستون آجری در نوع خود بی نظیر و بی اندازه زیبا و قابل توجه است .

5-حجره ها :
تعداد 4 اتاق کوچک به ابعاد ( 90/3*80/2 ) می باشد که شاید محل بیتوته عرفا بوده و اینک در دو باب از آنها اداره میراث فرهنگی مستقر شده و به امورات مربوطه رسیدگی می کنند .

6-چله خانه :
اتاقی است که عرفا به چله نشینی و ریاضت می پرداختند . هیچ پنجره یا روشنایی ندارد و محلی خلوت بوده که تنها به عبادت و شب زنده داری اختصاص داشته است .

7-چینی خانه :
اتاقی بوده که اختصاص به ظروف چینی ( برای پذیرایی ) داشته است و در حال حاضر اثری از ظروف فوق باقی نمانده است . این اتاق در محل به جن خانه معروف است .

8-مسجد کوچک :
این مسجد در شرق بقعه به ابعاد ( 90/6 * 30/9 ) واقع شده و دیوارهای آن با گچ بریها و نقاشی های سبک صفوی تزیین یافته و با طاق و مقرنس کاری گوشه ها و خوانچه ها و نقش های زیبا ، یک بنای مزین و کاملی را نشان می دهد .

این مسجد دارای محراب بوده و در بالای محراب به خط زیبایی نوشته شده است که :
« افضل الاعمال الصلوۀ ثم قراۀالقرآن »

دست خط دانشمند معروف دوره صفوی ، شیخ بهائی در دیوار همین مسجد است که در شرق محراب بر لوحه سنگی قرمز رنگی به ابعاد (24 * 28 سانتیمتر ) نوشته شده است . متاسفانه توسط افراد ناآگاه ، قسمتی از نوشته ایشان با چاقو با میخ تخریب شده که بعدها روی آن را شیشه گرفتند . ارتفاع آن از زمین 50/1 متر است.دیوارهای مسجد پر از انواع گوناگون خط و دست نوشته و یادگار می باشد که امروزه بعد از پاک شدن گچهای روی نوشته ها ، سند زیبایی از دوران گذشته می باشد .

در این مسجد مزاری وجود دارد که مردم به آن احترام قائل هستند و در کنار آن شمع روشن کرده و نذر و احسان می دهند . گویا قبلاً دو معجر چوبی به عنوان دور مزار وجود داشته که یکی از آنها در زمانیکه بقعه ، حوزه سربازگیری شده بود از میان رفته است .9-درب شرقی :

این درب در محل فعلی به گون چیخان قاپوسی معروف است . این در با ارتفاع 145 سانتیمتر و عرض 65 سانتیمتر طوری ساخته شده که موقع ورود به حیاط که آرامگاه شیخ در آنجاست انسان ناخودآگاه در حال تعظیم و به صورت خمیده به حیاط وارد می شود و از همان لحظه ورود انسان در برابر عظمت معنوی شیخ ، متواضعانه سر تعظیم فرود می آورد .

در بالای در ، سر در سنگی با الواح و تزئینات سنگی با پایه و نیم ستون ها و لوحه های سنگی نصب شده است . در یکی از سنگها نام مقدس پیامبر گرامی اسلام و ائمه معصومین حک شده است .

10-مزار شیخ :

در داخل حیاط بقعه ، محوطه ای است در حصار سنگی مشبکی با تزیین مخصوص محاط شده است . دور تا دور بالای این معجر سنگی ، نواری مرکب از ستونکهای آویخته شده ، دیده می شود که بر ستون های کوچک حجاری شده ای سوار است . درداخل این حصار و در سمت شمال آن ، مزار مطهر شیخ شهاب واقع می باشد . سنگ قبر مکعب مستطیل سیاه رنگی به ارتفاع 34 سانتی متر بر روی مزار قرار داده شده و در روی قطعه سنگ کوچکی نام شیخ نوشته شده است .

11-در جنوبی :

این در راه ورود و خروج به حیاط بقعه ( محل آرامگاه ) می باشد و در محل به قبله قاپوسی معروف است .12-استخر :
در محوطه جلوی مغازه ها ، استخری است تقریباً مربعی شکل که طول اضلاع آن 28 متر می باشد . در سابق ، بیش از 2 متر عمق داشت که بعدها به علت جلوگیری از افتادن اشخاص و در نتیجه غرق شدن ، عمق آن را کاسته اند که اینک یک متر می باشد

13-تاسیسات بهداشتی :

امروزه به نحو مطلوبی ، سرویس های توالت و دستشویی با کاشی کاری زیبا دایر شده است .14-تاسیسات حرارتی :
جهت تامین تیازهای حرارتی قسمت های مختلف بقعه، موتورخانه و انبارهای مخصوصی ساخته شده است .
اکنون ساختمان در وضع خوبی پابرجاست با این همه بایستی اقدامات حفاظتی ( هم از لحاظ امنیتی و هم از لحاظ مرمتی ) لازم معمول گردد .
گنبد مسجد شیخ شهاب با قطر 20/11 متر پس از گنبدهای بزرگ اردبیل و مسجد کبود تبریز و مسجد جمعه ارومیه چهارمین گنبد بزرگ آذربایجان است .مفهوم حفاظت :
حفاظت انسان ازخویش در مقابل عوامل طبیعی ، حفاظت از فضاهای زیستی ، محیط زندکی ، حفاظت از محیط مدنی و روستاها همچنین حفاظت از اسناد ، مدارک ، شواهد و ابزار کار همواره در طول حیات بشر قابل مشاهده است . در چند دهه اخیر ، به دلیل رشد و توسعه وسیع و همه جانبه و در معرض خطر قرار گرفتن کره زمین مقولاتی از قبیل حفاظت از خاک ، حفاظت از آب و اتمسفر و …. نیز مورد توجه قرار گرفته است . این حفاظت از محیط زیست از بعد کلان و ریز و هر آنجایی که ابعاد انسانی موجود در آثار در جهت این مقوله باشد مورد تاکید قرار گرفته است . انسان ، محور تمام فعالیت های حفاظتی است که در عین حفاظت و نگهداری از خویشتن ، حفاظت کره وسیع تری را مد نظر دارد . مطالعات انسان دارای ابعاد گوناگونی است ، که برای نیل به آنها در تلاش دایم می باشد . لایه های مختلف از اطلاعات مربوط به گذشته ، می توانند با دقت عمل و نگاه محققانه ، سرمایه هایی علمی و تاریخی برای بشریت قلمداد گردند . برای استفاده از این سرمایه ها ضروری است که اصل اسناد و آثار ، حفاظت شده و باقی بمانند و به عنوان موجوداتی زنده به حیات خود ادامه دهند .

شرایط حفاظت :

می توان ادعا کرد که خفاظت از عملکردهای اصیل و اجتماعی و استمرار آن ، در امر حفاظت دخیل خواهد بود و هدف عمده حفاظت ، عبارت می شود از حفظ اصالت ، یکپارچگی ، پیوستگی ، و تمامیت مجموعه اثر . حفاظت مستلزم برنامه ریزی دقیق ، مدون و جامعی می باشد که شامل پژوهش ، مرمت ، معرفی و احیا است .
مقدمات حفاظت : برای نیل به امر حفاظت انجام مقدمات پژوهشی زیر ضروری است : پژوهش در زمان ، شکل و قالب ، عملکرد ، سبک و شیوه ، ساختار ، سازه ، تزیینات ، مواد و مصالح ، میزان تعامل محیط ، تفکر و اعتقادات سازندگان ، قابلیت گسترش ، توسعه و سیر تحول در زمینه های اجتماعی و اقتصادی اثر .2-جمع آوری مستندات ، مستند سازی و معرفی اثر در جهت حفاظت

3-یکی دیگر از فعالیت های حفاظتی که جنبه قانونی دارد ، ثبت اثر می باشد . به ثبت رسیدن هر اثر فرهنگی تاریخی در مرحله بررسی ضروری است .

تعریف مرمت :

امر مرمت از زیر مجموعه های حفاظت است که بخش فنی و اجرایی حفاظت را پوشش می دهد و با استفاده از علم و مفاهیم جدید و امکانات امری تحقق خواهد یافت . لذا وقتی پژوهش پیرامون یک اثر کامل شود جامعه به ضرورت حفاظت آن واقف شده و زمینه مرمت نیز فراهم می گردد . به طور کل هرگونه مداخله که هدف آن کارائی بخشیدن به فرآورده هایی از فعالیت انسانی است مرمت تلقی می شود .مراحل حفاظت و مرمت :
مراحل مختلف حفاظت و تضمین ادامه حیات یک بنای تاریخی از لحاظ فنی شامل مراحل زیر است .
1- رفع خطر از بنا

2- مرمت استحفاظی و استحکامی
3- مرمت کامل ( جامع )

وضع فعلی طبقه همکف وضع قبلی طبقه همکف

وضع فعلی طبقه اول وضع قبلی طبقه اول

وضع فعلی (نمای جنوبی و شمالی) وضع قبلی (نمای جنوبی و شمالی)

معرفی تزئینات در معماری بقعه شیخ شهاب الدین:

در بقعه شیخ شهاب الدین اهری هم گوشه ای از تزئینات دیده می شود . برای مثال در نمای شمالی استفاده از آجر های ها به صورت تزئینات و یا در مناره ها ، استفاده از آینه ها ، در حیاط مجموعه استفاده از سنگ های جالب و تزئینی در مزار آن بزرگوار ، استفاده از سنگ های تزئینی که تکه های آن در گوشه ای از حیاط باقی مانده است .استفاده از گچبری های بسیار زیبا در مسجد کوچک این مجموعه و …..
و از طریق همین تزئینات می توان حدس زد که بنا یا قسمت های مختلف بنا مربوط به چه دورانی می باشد .
در پایین تصاویری از تزئینات این مجموعه نشان داده شده است .

تزئینات مربوط به مزار شیخ

تزئینات مربوط به مسجد کوچک

منبع: www.aharri.com

آسیب های بعد از مرمت بقعه شیخ شهاب:
ایجاد رطوبت در دیوار بیرونی

نوع رطوبت : صعودی
علت : زهکشی نا مناسب – وجود باغچه در اطراف بناپیشنهادات :
جهت رفع رطوبت های صعودی بنا مثل عکس مقابل راهکارهای زیر توصیه می شود .
1- زهکشی
2- تعویض ازاره های سنگیراهکارهای پیشنهادی :
1-حد الامکان زهکشی را دویاره به صورت اصولی و درست اجرا نمایند .
2-موقعیت باغچه ها را به کمی دورتر از بنا تغییر مکان دهند .

3-عایق کاری مناسب با شرایط اقلیمی منطقه پشت ازاره ها
4-ایجاد کفسازی مناسب برای جلوگیری از جمع شدن آب هنگام بارش